ŻYWIENIE APPENZELLERA

Żywienie to kluczowy aspekt prawidłowego funkcjonowania wszystkich żywych organizmów. Nie trzeba nikogo przekonywać, że prawidłowa, zbilansowana dieta to klucz do zdrowia i właściwej kondycji fizycznej. Jednocześnie należy pamiętać, że poza podstawą zdrowia fizycznego, jest także bardzo ważnym elementem zdrowia psychicznego psów i innych zwierząt towarzyszących (I. Janczarek, 2019)

​

Z reguły hodowcy dają zapas jedzenia dla szczenięcia na kilka dni. Zakładam, że jest to karma stosowana podczas odchowu miotu, odpowiadająca szczenięciu. Nie jestem zwolennikiem zmiany karmy wraz ze wejściem do nowego domu. Żeby nie dokładać młodemu organizmowi wrażeń i zbędnie go nie osłabiać. Zmiana miejsca zamieszkania- stres, szczepienia, nowe środowisko, nowa woda do picia itd., to tylko kilka powodów do wzdęć, biegunek czy łupieżu.

​

Przed zmianą diety zawsze trzeba sprawdzić, czy rzeczywiście aktualnie podawana zwierzęciu karma jest nie prawidłowa, żeby nieopatrznie dodatkowo nie pogarszać jego zdrowia. Zbilansowana dieta w okresie wzrostu stanowi kluczowy czynnik prawidłowego rozwoju układu mięśniowo szkieletowego oraz ogranicza ryzyko zakażeń wirusowych, bakteryjnych i pasożytniczych. Na tym etapie życia dochodzi do wyjątkowo intensywnego wzrostu i rozwoju w dość krótkim czasie, nabywania odporności i dojrzewania układów. 

Jeżeli koniecznie chcesz zmienić karmę, rób to bardzo powoli 7-10 dni. Do szóstego – siódmego miesiąca życia podawaj trzy posiłki dziennie, następnie dwie porcje są wystarczające.

​

Wszystkie gotowe produkty spożywcze są obecnie dobrej lub bardzo dobrej jakości i zawierają wszystkie niezbędne minerały i witaminy (przynajmniej powinny). Jednak trzeba mieć na uwadze, że każdy organizm jest inny i nie wszystko wszystkim odpowiada. Każdy organizm ma inne zapotrzebowania a karmy komercyjne produkowane są dla ogółu populacji. Należy mieć na uwadze suplementację poszczególnymi witaminami, po wcześniejszej konsultacji z hodowcą lub weterynarzem.

Ilość poszczególnych porcji jedzenia najlepiej ustalić na podstawie doświadczenia praktycznego. Porcja sugerowana przez producenta karmy w odniesieniu do wieku i wagi docelowej naszego psa. Korygowanie porcji żywieniowej można robić na podstawie masy przyrostu tygodniowego naszego szczenięcia, gdzie
u appenzellera jest to około 800 g-1200 g na tydzień.

​

Regularnie sprawdzaj jego linię, przesuwając płasko palcami po żebrach, które powinny być łatwe do prześledzenia bez nacisku lub ważąc systematycznie. Rosnący pies nigdy nie powinien być zbyt gruby, ale też nie za chudy! Świeża woda musi być zawsze dostępna w wystarczającej ilości.

​

Appenzeller jest żarłokiem. Zjada wszystko w każdych ilościach. Wszelkie dodatki nie powinny jednak przekraczać 10% dziennej porcji jedzenia. Kość do żucia (wysuszone żwacze/ścięgna) lub kość cielęca (poza normalnym czasem jedzenia) oczyści zęby i sprawi, że uzębienie będzie zdrowe i mocne (dotyczy również rosnących psów!) Zbyt twarde przedmioty do żucia mogą wpłynąć niekorzystnie na ustawienie rosnących zębów. Warto urozmaicać jedzenie warzywami, za którymi appenzeller przepada, jak i warto podawać surowe mięso.

Każdy dobry hodowca powinien udzielić Ci wskazówek, jak karmić szczeniaka w pierwszych tygodniach życia.

 

Dieta psa stanowi jedyne źródło substancji, dzięki którym mogą żyć, rosnąć, rozwijać się i rozmnażać. Wśród całego spektrum substancji dostarczanych z pokarmem znajdują się  niezbędne składniki pokarmowe, które albo nie mogą być w organizmie wytworzone w ogóle, albo są wytwarzane w ilościach niewystarczających, by utrzymać zdrowie i dobrą kondycję zwierzęcia. Zatem podaż odpowiedniej ilości niezbędnych składników pokarmowych jest podstawą dobrego żywienia.

Każdy pies wymaga indywidualnie dobranej diety, a poziom energii musi być zbilansowany z zawartością poszczególnych składników pokarmowych.

Spełnienie wymagań oznacza unikanie zarówno braków, jak i niepotrzebnych, a nawet krytycznych przekroczeń.

Dziś cel ten można osiągnąć zarówno w przypadku gotowych potraw, jak i tych przygotowywanych w domu, o ile przestrzega się kilku podstawowych zasad. Wszystkie procesy życiowe, czy to oddychanie, krążenie krwi, ruch czy wzrost, funkcjonują tylko tak długo, jak długo dostępna jest wystarczająca ilość energii. Energia jest potrzebna przede wszystkim do utrzymania temperatury ciała, ale także do wielu innych procesów życiowych i metabolicznych. Organizm "spala" składniki odżywcze w procesie przemiany materii i może wykorzystać uwolnioną w tym procesie energię do własnych celów. Białko wraz z aminokwasami służy jako materiał budulcowy dla tkanek organizmu. Tłuszcze i węglowodany daję energię. Szczególnie podczas długich okresów stresu, dobrym pomysłem stało się oferowanie psom mieszanek paszowych bogatych w tłuszcze. Dzięki temu możliwe jest pokrycie zapotrzebowania na energię przy stosunkowo niewielkiej ilości pożywienia. To mniej obciąża żołądek i pies jest bardziej wydajny:

W białku pokarmowym występuje regularnie około 20 aminokwasów, które są wykorzystywane głównie jako materiał budulcowy, np. do tworzenia mięśni, skóry lub podstawowej struktury kości. Karmy, których białko składa się głównie z tkanki łącznej, są znacznie mniej strawne.

Powodem tego jest fakt, że w ścięgnach, kościach lub niektórych organach (płuca, śledziona) przeplatają się bardzo solidne pasma białek. Dlatego produkty te nie powinny być spożywane w nadmiernych ilościach. Im więcej energii zawiera pokarm, tym wyższa musi być np. zawartość białka.

Zawartość energii w karmie jest bezpośrednio związana z zawartością tłuszczu. Im więcej tłuszczu zawiera żywność, tym wyższa jest jej wartość energetyczna. Pies potrzebuje również pewnej ilości niestrawnego materiału (włókna surowego), aby utrzymać prawidłową pracę jelit, sucha karma dla psów powinna zawierać około 2% włókna surowego. Naturalnym źródłem błonnika surowego są otręby pszenne lub różne warzywa, np. marchew. Oprócz wyżej wymienionych składników odżywczych, pies potrzebuje również minerałów, pierwiastków śladowych i witamin.

Karmy gotowe stały się bardzo ważne w żywieniu psów. Jeśli są to tak zwane karmy pełnoporcjowe, mogą 
i powinny być podawane bez dodatkowych suplementów, są łatwe w obróbce i oferowane w postaci mieszanek płatków lub w formie kulek. Półwilgotne karmy pełnoporcjowe mają wyższą zawartość wody niż karmy suche: ich zaletą jest to, że są bardziej akceptowane przez psy, a ich wartość energetyczna jest o około 10% niższa niż w przypadku karm suchych. Niektóre karmy mokre mają bardzo wysoką zawartość białka, dlatego można je mieszać z produktami o niższej zawartości białka, takimi jak karmy płatkowane.

​

Żywienie jest jednym z najważniejszych czynników środowiskowych. Jest rzeczą oczywistą, że sposób żywienia psa wpłynie nie tylko na osiągniętą przez niego masę i wzrost, ale także na niektóre cechy i wady budowy. Dobre żywienie nie zastąpi dobrego genotypu, ale złe żywienie może zepsuć nawet najlepsze założenia genetyczne, najlepiej wiec zwracać baczną uwagę na jedno i drugie (Willis, Poradnik dla hodowców psów, 1992).

Głównym celem żywienia szczeniąt jest zapewnienie im prawidłowego wzrostu i rozwoju oraz dobrego zdrowia w życiu dorosłym. Wzrost organizmu to proces bardzo złożony i wieloetapowy, w którym współdziałają ze sobą czynniki genetyczne, żywieniowe i środowiskowe. Dieta odgrywa bezpośrednią rolę w kształtowaniu wyglądu i budowy ciała poprzez oddziaływanie na układ kostny oraz prawidłowe czynności wszystkich układów organizmu, m.in. układu odpornościowego. W okresie wzrostu tkanką, której budowa i przyszłe funkcjonowanie silnie zależą od diety, jest tkanka kostna a głównie kości długie i stawy kończyn. Faktem jest, że genetycznie waga końcowa psa zostanie osiągnięta w każdym przypadku. W przypadku mniejszych ilości karmy — nieco później; w przypadku większych ilości — nieco wcześniej.

​

Najczęstsze błędy w żywieniu szczeniąt, dorosłych i starszych psów.

• Za dużo jedzenia:

  • Zbyt duża ilość karmy ma jednak fatalny wpływ na stawy i kości szybko rosnących psów (Osteochondroza, deformacje kości kończyn przednich, zwężenie kręgów szyjnych). Nadwaga jest również czynnikiem powodującym inne choroby stawów występujące w tym wieku, takie jak dysplazja stawu biodrowego (HD) lub łokciowego (ED). Smakowita karma i częste niekontrolowane jedzenie są powodem, dla którego młode psy są narażone na zwiększone ryzyko zaburzeń układu kostnego za sprawą często występującej nadwagi. Nieprawidłowa dieta, nadmiar wapnia, urazy, zaburzenia hormonalne, niedokrwienie chrząstek sprzyja rozwojowi chorób układu kostnego. Niekorzystnie rokuje na dalsze życie.

  • Białko zawarte w diecie szczeniąt, a nawet jego nadmiar nie wywierają wyraźnego wpływu na rozwój kośćca i przyrost masy ciała. O zwiększeniu masy ciała szczeniąt decyduje nadmiar energii w diecie, głównie w postaci tłuszczów i węglowodanów.

  • Poza problemami układu kostnego najczęstszym problemem spotykanym u appenzellera jest otyłość. Rasa ma bardzo duże predyspozycje do tej dysfunkcji. Najistotniejszym czynnikiem jest postępowanie właściciela, dotyczące niewłaściwego sposobu żywienia, a przede wszystkim dostarczanie nadmiernej ilości pokarmu o wysokiej energii pokarmowej. Otyłość rozwija się stopniowo i charakteryzuje kilkoma etapami. Tempo przemian metabolicznych obniża się wraz z wiekiem. Brak ruchu, ćwiczeń treningu czy zabawy wpływa na łatwiejszy przyrost tkanki tłuszczowej zarówno u psów, jak i ludzi. Sterylizacja zwiększa prawie dwukrotnie ryzyko nadwagi i otyłości. Po 7 roku zaczynają się procesy starzenia
    i powyżej tego wieku zdecydowanie łatwiej o nadwagę. Podczas gdy pies początkowo spożywa, więcej pokarmu niż mu się należy, podczas ostatniej fazy, stosunkowo niewielka ilość pokarmu wystarcza do utrzymania wysokiej nadwagi: Pies często je wtedy "normalnie". Konsekwencje długotrwałej otyłości są poważne i prowadzą do ograniczenia ruchomości, przeciążenia stawów
    i ścięgien, problemów z krążeniem i zwiększonego ryzyka wystąpienia chorób wewnętrznych (cukrzyca, choroby nerek, choroby endokrynologiczne i metaboliczne, a nawet nowotwory). Najlepiej jest nie dopuścić do tego etapu lub, jeśli to możliwe, wyeliminować przyczyny. Nadmierna utrata wagi często powoduje i sugeruje poważne problemy zdrowotne.

  • Ważne jest, aby dostosować ilość karmy do potrzeb psa i jego aktywności i wieku. Zalecenia dotyczące żywienia są zawsze oparte na wartości średniej, w indywidualnych przypadkach może dojść do błędnej oceny rzeczywistego zapotrzebowania. Dlatego zalecana jest regularna kontrola wagi lub kontakt z weterynarzem czy hodowcą. Aczkolwiek warto zwrócić uwagę na linię i wagę rodziców naszego appenzellera. Ponieważ w rasie występują znaczące rozbieżności co do wagi psów dorosłych. Nie jest to związane z nadwagą czy otyłością a linią hodowlaną i jej anatomią.

  • Nie należy także lekceważyć wpływu smakołyków, które powinny być odliczone od dziennej dawki pokarmowej. Udział dodatków żywieniowych dla appenzellera nie powinien przekraczać 10% dziennej dawki żywieniowej.

• Za dużo wapnia:

  • Nadmiar wapnia prowadzi do spowolnienia przebudowy kości, pogrubienia substancji kostnej, a tym samym do braku odżywienia chrząstki i kości. Szczególnie u rosnących psów, to niedożywienie może stać się krytyczne i powodować zaburzenia w stawach i w strefach wzrostu kości. Typowymi schorzeniami są osteochondroza stawów barkowych, biodrowych, łokciowych, kolanowych
    i skokowych oraz deformacje kończyn przednich. Może dojść do nieodwracalnych uszkodzeń szkieletu.

  • Wapń nie jest jedynym czynnikiem powodującym zaburzenia układu kostnego. Ważnymi czynnikami są również przekarmienie i zbyt duża aktywność. Poprzez eliminację ryzyka można jednak wymusić korzystny przebieg choroby. Na przykład, pies ze złym stanem stawów biodrowych i pojawiającą się dysplazją stawów łokciowych może dożyć późnej starości bez leków i operacji dzięki odpowiedniej karmie i właściwemu ruchowi.

​​

Błędy w zakresie energii i żywienia wpływają na wydajność, zdrowie i długość życia psów, a zarówno młode, jak i stare psy są często przekarmiane. Po zakończeniu okresu wzrostu i osiągnięciu dojrzałości, masę ciała psa można przyjąć za optymalną. Wahania masy ciała uznawane za normę to 10-15% poniżej lub powyżej optymalnej masy ciała. Zarówno zbyt niska, jak i zbyt wysoka masa ciała psa niesie za sobą szereg konsekwencji zdrowotnych.

 

Istnieje bardzo duża tendencja wręcz oczekiwania przyszłych właścicieli szczeniąt, że status hodowli oceniany jest pulchnością sprzedawanych szczeniąt. Pulchne szczenię jest więcej „słodkie”. Wizualnie zdrowe poprawnie odżywione, zadbane. Niestety nie zawsze jest to prawdą, a na pewno nie jest wyznacznikiem oceny jakości hodowli.